Over Krachtige basiszorg
Missie
Krachtige basiszorg zet zich in voor het terugdringen van gezondheidsverschillen in wijken met bewoners in kwetsbare situaties door persoonsgerichte, samenhangende en effectieve basiszorg te organiseren. We verbeteren de ervaren gezondheid van inwoners en ondersteunen professionals om samen te werken over de grenzen van hun domein heen. Door medische en sociale hulp te verbinden, zorgen we bij inwoners voor een verbetering van gezondheid en bestaanszekerheid in de wijk.
Visie
Iedereen heeft recht op gelijke zorg en een eerlijke kans op een gezond en fijn leven, ongeacht waar je woont of met welke problemen je te maken hebt. De Krachtige basiszorg aanpak geeft professionals en inwoners in de wijk de kracht om het fundament voor gezondheid en welzijn te verbeteren. Door zorg en ondersteuning te organiseren rondom de leefwereld van de patiënt, versterken we zowel individuen als de samenwerking tussen professionals. Zo bouwen we aan veerkrachtige wijken waarin mensen beter in staat zijn om zelf regie te voeren over hun gezondheid en leven.
Als huisarts weet je niet altijd bij welke hulpverleners een patiënt allemaal in beeld is. Daarnaast merk ik ook dat ik vaak doorverwijs naar de sociale wijkteams, maar de verdere afstemming en samenwerking met de wijkteams blijft achter. Als je samen kunt optrekken ben je effectiever.”
Arianne Baak huisarts gezondheidscentrum Schalkwijk, Haarlem (zonh.nl)
Principes van Krachtige basiszorg
#1 Basiszorg moet voor iedereen beschikbaar en toegankelijk zijn. Dat betekent soms dat het nodig is om ongelijk te investeren, voor gelijke kansen.
#2 We dragen bij aan het verkleinen van gezondheidsverschillen.
#3 De focus verschuift van behandeling van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag.
#4 Integrale aanpak. Door samenwerking tussen het medische en sociale domein zorgen we voor een integrale benadering van zorg en welzijn.
#5 Juiste Zorg op de Juiste Plek. Zorg moet zo dicht mogelijk bij de mensen worden geleverd, waarbij specialistische zorg beschikbaar is wanneer dat nodig is.
#6 Werkplezier door samenwerking. Professionals ervaren meer werkplezier door samen op te trekken, van elkaar te leren en invloed te hebben op hoe ze werken. Professionals floreren in een werkomgeving waarin ze zich gewaardeerd voelen en zich kunnen blijven ontwikkelen.
#7 Continu Leren en Verbeteren – Voor het goed functioneren van een sociaal-medisch team is continu leren het belangrijkste kwaliteitsinstrument. Werken vanuit gezamenlijke visie op basis van de ervaringen van zowel professionals als bewoners is essentieel.
Ontstaan
Krachtige basiszorg is ontstaan in de Utrechtse wijk Overvecht (201-2014), een wijk waar al decennialang sprake is van grote gezondheidsverschillen in vergelijking met andere delen van de stad en het land. Bewoners van Overvecht leven gemiddeld zes jaar korter en vijftien jaar in minder goede gezondheid dan mensen in andere Utrechtse wijken. Zorgprofessionals in de wijk — huisartsen, wijkverpleegkundigen, sociaal werkers en anderen — zagen dat veel van hun patiënten problemen hadden die niet alleen medisch van aard waren, maar ook sociaal bepaald: armoede, schulden, stress, eenzaamheid, taalbarrières of gebrek aan vertrouwen in instanties.
Rond 2011 bundelden een aantal bevlogen huisartsen en andere zorg- en welzijnsprofessionals de krachten om structureel andere zorg te kunnen bieden. Ze kozen ervoor om niet langer te werken vanuit losse initiatieven of korte projecten, maar om samen met bewoners, de gemeente en zorgverzekeraar te bouwen aan een andere manier van werken: een aanpak waarin gezondheid niet alleen draait om zorg, maar om het hele leven van mensen.
“Armoede wandelt zo mijn spreekkamer binnen.”
-
Krachtige basiszorg kijkt niet alleen naar medische klachten, maar ook naar sociale omstandigheden om patiënten écht te kunnen ondersteunen.
Praktijkondersteuner (POH) Krachtige basiszorg, Huisartsenpraktijk Windhausen, Amsterdam (Het Parool, 11 januari 2025)
Het verhaal van Krachtige basisizorg
De mini-docu geeft een eerlijk en menselijk inkijkje in Krachtige basiszorg. Met echte beelden uit Utrecht, gesprekken met professionals en praktijkscènes uit de wijk laten we zien hoe samenwerking richting en houvast biedt bij het organiseren van zorg voor de meest kwetsbaren. Hoewel het verhaal uit één wijk wordt verteld, staat het symbool voor de beweging in alle vier grote steden en de vele professionals die in aandachtswijken betrokken zijn. Wil je de hele documentaire bekijken? Sluit dan aan bij de online première in januari of de online vertoning & Q&A. Zie voor de data de agenda op ons Leernetwerk.
Krachtige basiszorg werd ontwikkeld als een structurele en wijkgerichte aanpak, gebaseerd op drie centrale bouwstenen:
- Een gedeelde visie op gezondheid: Ervaren gezondheid wordt beïnvloed door alle facetten uit iemands leven. Voor herstel is het noodzakelijk om al deze aspecten mee te wegen. Een gestructureerde werkwijze: voor het begeleiden van patiënten, met behulp van onder andere het 4D-model.
- Interprofessionele samenwerking: tussen professionals uit het medisch en sociaal domein, ondersteund door overlegvormen zoals het driegesprek, multidisciplinair overleg en intervisie.
- Een wijkgerichte manier van organiseren en leren, waarin blijvende scholing, uitwisseling van praktijkervaringen en gezamenlijke reflectie centraal staan.
De aanpak werd steeds verder uitgewerkt, getest en bijgesteld in de praktijk van Overvecht. De resultaten waren veelbelovend: patiënten voelden zich meer gezien en gesteund, professionals werkten effectiever samen en hadden meer werkplezier, én er kwam meer rust en overzicht in de zorg. Vanuit Overvecht is Krachtige basiszorg vervolgens als aanpak doorontwikkeld en gedeeld met andere wijken in Nederland, waar professionals zich herkennen in de urgentie én in de kracht van deze werkwijze. Inmiddels wordt er met de Krachtige basiszorg aanpak gewerkt in wijken in Amsterdam, Den Haag, Haarlem, Rotterdam en Utrecht. Het Leernetwerk Krachtige basiszorg is actief door het hele land.